Η «ψυχή» της musicArte, η μουσικοπαιδαγωγός Κατερίνα Παπαδάκου αποδέχθηκε με χαρά την πρόσκληση του CalendArt και μίλησε για την παιδαγωγική συμβολή της μουσικής. Παράλληλα, έκανε την αποτίμησή της για τον πρώτο Διαγωνισμό Κιθάρας και Πιάνου της musicArte τον περασμένο Ιούνιο και την εξέλιξή του για το 2022.

​

Μπορείτε να μας πείτε ποιές είναι οι κυριότερες δράσεις και στόχοι της musicArte;

​

Σκοπός της musicArte είναι η δημιουργία ενός κέντρου ελεύθερης μουσικής εκπαίδευσης ανοιχτό για όλους καθώς η τέχνη είναι κάτι παραπάνω από παραγωγή έργων που έγιναν για να τα θαυμάζουμε ,είναι κυρίως ένα πεδίο εξερεύνησης όπου νόηση και συναίσθημα επιστρατεύονται και βοηθούν να ζήσουμε καλύτερα. Στόχοι μας είναι η προσέγγιση της κλασικής μουσικής με τρόπο εύκολο ώστε να καταστεί εφικτή η κατανόηση της και να αποβεί γόνιμη η επαφή. Επίσης η παροχή εμπειριών πολιτισμού όπου πολιτισμός για εμάς είναι ο τρόπος να εκφραζόμαστε, να επικοινωνούμε, να κατανοούμε και να αλληλεπιδρούμε με το περιβάλλον μας.

Στις δράσεις μας περιλαμβάνονται μουσικοί Διαγωνισμοί κιθάρας και πιάνου για παιδιά από την Ελλάδα και την Κύπρο που γίνονται κάθε χρόνο, με τους επόμενους να είναι τον Ιούνιο του 2022. Επίσης διεξάγουμε προγράμματα γνωριμίας με τη κλασική μουσική για παιδιά, για οικογένειες και για ενήλικους. 

Η έμφαση μας όμως είναι στο παιδί! Με μαθήματα που απευθύνονται σε ειδικό κοινό όπως προετοιμασία για εισαγωγή σε μουσικά σχολεία, σε πανεπιστήμια Μουσικών Σπουδών κ.α., αλλά και ατομικά μαθήματα οργάνου (πιάνο ,κιθάρα, βιολί κ.ά.) για παιδιά και εφήβους.

​

Σε μια εποχή που, λόγω covid, η κοινωνική αποστασιοποίηση και η διεκπεραίωση εκδηλώσεων σε διαδικτυακή μορφή είναι συχνό φαινόμενο, πόσο σημαντική ήταν η δια ζώσης διοργάνωση των διαγωνισμών Κιθάρας και Πιάνου για τους συμμετέχοντες και γιατί;

​

Πράγματι η εποχή που διανύουμε, ευνοεί τη δημιουργία εκδηλώσεων -στη δική μας περίπτωση Διαγωνισμών- με παιδιά, νέους και σολίστ να λαμβάνουν μέρος παίζοντας μπροστά σε μία κάμερα,συχνά από το σπίτι τους.

Θα πρέπει να σας πω, με την ιδιότητά της καθηγήτριας πιάνου, ότι ένα παιδί ή ένας νέος που διαγωνίζεται, μελετάει με περίσκεψη, σοβαρότητα, συνέπεια και πάθος όποιες κι είναι οι συνθήκες παρουσίασης. Δηλαδή είναι το ίδιο -καλά- προετοιμασμένος σε κάθε περίπτωση. Αυτή είναι μία συνθήκη σοβαρή για όσους μελετούν μουσική και υπηρετούν την κλασική μουσική που την επιβάλει η ίδια η ουσία της μουσικής.

Αυτό που αλλάζει η διά ζώσης παρουσία των συμμετεχόντων, αφορά στη συγκίνηση, την έμπνευση και τα συναισθήματα που γεννώνται όταν το παιδί ή ο νέος ερμηνεύει μπροστά σε φυσικό κοινό. Πρόκειται για μια μοναδική βιωματική σχέση αλληλεπίδρασης που δεν αντικαθίσταται από τίποτα.

Αυτό για την musicArte για τους Διαγωνισμούς που πραγματοποιήθηκαν τον Ιούνιο του 2021 ήταν σημαντικό και σε μεγάλο βαθμό αδιαπραγμάτευτο. Κλείνοντας  θα πω ότι η πραγματοποίηση Διαγωνισμών σε  διαδικτυακή δημιουργεί ευκολότερες συνθήκες στους διοργανωτές. Εμείς αρνηθήκαμε αυτή την ευκολία. Αν ποτέ χρησιμοποιήσουμε βίντεο, θα είναι γιατί πραγματικά δεν γινόταν αλλιώς.

​

Τι να περιμένουμε από τους διαγωνισμούς τον Ιούνιο του 2022;

​

Αρχικά περιμένουμε το αυτονόητο. Να πραγματοποιηθούν δια ζώσης!

Περιμένουμε περισσότερα ακόμη παιδιά, νέους και νέες που θα ενδιαφέρονται να ολοκληρώσουν τα μουσικά προγράμματα που προβλέπει η προκήρυξη και η οποία από την δημιουργία της -ήδη- εστιάζει στην ολοκληρωμένη μουσική παρουσία.

Με λίγα λόγια το ίδιο το μουσικό πρόγραμμα που εκτελεί ο διαγωνιζόμενος θέτει στόχους.

Δεν συμμεριζόμαστε προγράμματα συμμετοχής χωρίς συγκεκριμένους όρους και ύλη και γίνονται πολλές γόνιμες συζητήσεις μεταξύ όλων των παιδαγωγών – μελών της καλλιτεχνικής επιτροπής- έως ότου αποφασίσουμε για την τελική εκδοχή των προγραμμάτων.

Το καινούργιο στοιχείο που μπορώ να ανακοινώσω είναι η συμμετοχή στις επιτροπές κι άλλων αξιόλογων συναδέλφων και πολλές σκέψεις για την Δημιουργία ενός Φεστιβάλ στο οποίο θα συμμετέχουν παιδιά και νέοι των Διαγωνισμών το οποίο θα περιλαμβάνει εργαστήρια, συναυλίες, καλλιτεχνικές και εκπαιδευτικές δράσεις.

​

Με βάση την δική σας εμπειρία, μέσα από τους διαγωνισμούς και τα μουσικά εργαστήρια  της musicArte, πως θα περιγράφατε την σχέση των παιδιών αλλά και των ενηλίκων με την κλασική μουσική και το γενικότερο μουσικό επιμορφωτικό επίπεδο στη χώρα μας;

​

Tα τελευταία χρόνια γίνεται σοβαρή προσπάθεια από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς (ιδρύματα, ορχήστρες, οργανισμοί) να προσεγγίσουν νέα παιδιά, δηλαδή το μελλοντικό ακροατήριο της κλασικής μουσικής. Επίσης υπάρχουν αρκετά προγράμματα για σχολεία, οικογένειες, ενήλικες και ειδικές ομάδες κοινού (ΑΜΕΑ, άτομα τρίτης ηλικίας, πρόσφυγες κ.α.) που επιδιώκουν να δημιουργήσουν σχέση, τις περισσότερες φορές βιωματική, ανάμεσα στην μουσική γενικά, αλλά και την κλασική μουσική ειδικότερα, και το κοινό στο οποίο απευθύνονται.Ασφαλώς αυτή η κινητικότητα βοηθάει στην επιμόρφωση διαφόρων ομάδων κοινού.

Όσον αφορά την musicArte, είμαστε χαρούμενοι που δημιουργούμε και πραγματοποιούμε τα τελευταία 10 χρόνια εκπαιδευτικά εργαστήρια, έχοντας σαν σημείο αναφοράς τη κλασική μουσική και πυρήνα δράσεων τα παιδιά και τους νέους. Παρ όλα αυτά η μουσική δεν πρέπει και δεν μπορεί να είναι προνόμιο συγκεκριμένων ηλικιακών ομάδων ή πολυτέλεια που απευθύνεται σε οποιουδήποτε τύπου ομάδα. Στη μουσική πρέπει να έχουν πρόσβαση όλοι,το ίδιο και στη μουσική εκπαίδευση. Γι αυτό η musicArte έχει προγράμματα για όλες τις ηλικίες: Παιδιά, γονείς με παιδιά, ενήλικες έρχονται με χαρά και δίψα για γνώση και προσδοκούν να ανοίξει ένα παράθυρο, να βρουν ένα σημείο που θα ταυτιστεί με κάτι που νιώθουν ή γνωρίζουν και με αυτό τον τρόπο να μπουν μέσα στο μαγικό κόσμο της μουσικής που κυριολεκτικά δεν τελειώνει και συνεχώς ανανεώνεται από τα ίδια τα συστατικά, την ουσία του, προσφέροντας απλόχερα ευχαρίστηση και ευεξία.

​

Πως μπορούμε να μυήσουμε περισσότερα παιδιά στον κόσμο της κλασικής μουσικής και να τα διδάξουμε τα μακροχρόνια οφέλη που θα έχει στον χαρακτήρα τους;

​

Υπάρχει προϋπόθεση: Δίπλα σε ένα παιδί που ενδιαφέρεται να μάθει μουσική υπάρχει ένα συγκεκριμένο οικογενειακό περιβάλλον που είναι πεπεισμένο για την αξία της μουσικής εκπαίδευσης και αντιλαμβάνεται ότι μέσω της μουσικής το παιδί εξερευνά το εξωτερικό περιβάλλον και τον εαυτό του και μαθαίνει να ζει με αυτά.

Η δυτική έντεχνη μουσική, η μεγάλη δυτική παράδοση που άρχισε μετά την Αναγέννηση και κράτησε περίπου από το 1600 έως το 1910, αυτό που ονομάζουμε «κλασική μουσική» με τον ρυθμό, τις αναλογίες και την αίσθηση του μέτρου προσφέρει ποιοτικές εμπειρίες υψηλού επιπέδου που βοηθούν τα παιδιά να ζουν καλύτερα.

Μπορούμε λοιπόν να μυήσουμε εκείνον που θέλει να μυηθεί και ζει σε περιβάλλον που αντιλαμβάνεται την αξία της κλασικής μουσικής. Εφόσον υπάρχει αυτή η βασική προϋπόθεση, υπάρχει ο τρόπος.

Όσο για τους τρόπους μύησης ενός παιδιού στην κλασική μουσική; Αυτή γίνεται μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα, μουσική εκπαίδευση από μικρή ηλικία, παρακολούθηση και ακρόαση μουσικής με όλη την οικογένεια και κυρίως δάσκαλοι που αποτελούν πρότυπο και δυνατή πηγή έμπνευσης είναι κατά τη γνώμη μου τα βασικά στοιχεία που φέρνουν ένα παιδί σε επαφή με την κλασική μουσική.

​

Η οπτική των παιδιών

Οι τελικοί όμως αποδέκτες της εκπαιδευτικής και επιμορφωτικής αξίας της κλασικής μουσικής είναι φυσικά τα παιδιά. Η ενασχόλησή τους με κάποιο μουσικό όργανο, ή την μουσική γενικότερα, τους έχει δώσει την δυνατότητα να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους και να διαμορφώσουν την προσωπικότητά τους στο πλαίσιο των καθημερινών τους δραστηριοτήτων.

​

Ποιές όμως ήταν οι συνολικές εμπειρίες τους μέσα από τους διαγωνισμούς κιθάρας και πιάνου της musicArte; Επιπλέον, πως τους έχει βοηθήσει σε προσωπικό επίπεδο η ασχολία τους με τον χώρο της κλασικής μουσικής;

Τέσσερα παιδιά, η Ναταλία Ηλιάδη, η Μελιτίνη Λοπατατζίδη, η Αλεξάνδρα Σίρμπου και ο Γκαμπριέλ Κασσαμπιάν μας δίνουν τις δικές τους απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα.

​

Ναταλία Ηλιάδη (7 ετών, διαγωνισμός πιάνου)

​

Ενθουσιάστηκα! Άκουσα τόσα παιδιά να παίζουν πιάνο και ήταν όλα τους πάρα πολύ καλά! Πέρασα υπέροχα! Η μουσική μου αρέσει πολύ, περνάω ευχάριστα την ώρα μου και με βοηθάει πολύ να συγκεντρωνομαι. Αν και καμιά φορά με δυσκολεύει, επιμένω και τελικά τα καταφέρνω!

​

Μελιτίνη Λοπατατζίδη (7 ετών, διαγωνισμός κιθάρας)

​

Στις 18 Ιουνίου με πολύ χαρά συμμετείχα στον πρώτο μου διαγωνισμό κιθάρας μετά από πρόταση του δάσκαλου μου Γιώργου Αθανασακοπουλου. Με τον καθηγητή μου μαθαίνω κιθάρα εδώ και τρία χρόνια. Στον διαγωνισμό κιθάρας διασκέδασα πολύ και πέρασα καλά. Ένιωσα πολύ όμορφα όταν μου είπαν ότι έπαιξα πολύ καλά καθώς και όταν την επόμενη μέρα μου έδωσαν μια διάκριση για την ερμηνεία μου στην κιθάρα. Μου αρέσουν πολύ τα μαθήματα κιθάρας και γενικά η μουσική μου προσφέρει χαρά και γαλήνη.

​

Αλεξάνδρα Σίρμπου (14 ετών, διαγωνισμός πιάνου)

​

Κατά την διάρκεια του lockdown πολλοί μαθητές έχασαν τον ενθουσιασμό και την όρεξη για μελέτη τοσο στα σχολικά όσο και στα μουσικά μαθήματα. Έτσι κι εγώ έχασα τον ενθουσιασμό μου για οτιδηποτε εκείνη την περίοδο. Η συμμετοχή μου στον διαγωνισμό πιάνου της musicArte με έκανε να θέσω υψηλούς στόχους, να δουλέψω συστηματικά και να λάβω τελικά μεγάλη ικανοποίηση και επιβράβευση από το τελικό αποτέλεσμα , κατακτώντας το τρίτο βραβείο ανάμεσα σε παιδιά με υψηλό επίπεδο . Η συμμετοχή μου με έκανε να καταλάβω πόσο πολύ αγαπώ το πιάνο και μου έδωσε ώθηση για να προσπαθήσω ξανά και να τα πάω ακόμα καλύτερα!

Η κλασική μουσική πιστεύω είναι πολύ υποτιμημένη από την νέα γενιά. Θεωρούν ότι είναι βαρετή και «ήρεμη» ενώ δεν είναι έτσι . Η κλασική μουσική είναι πολύ ζωντανή και εκφραστική. Βοηθάει σε πολλά επίπεδα τους σπουδαστές . Για παράδειγμα μας φτιάχνει την ψυχολογία, οξύνει τον τρόπο σκέψης, εμπλουτίζει την φαντασία και τον εσωτερικό μας κόσμο και είναι γενικότερα μια διεθνής γλώσσα που ανοίγει διεθνείς διαύλους επικοινωνίας! Ονειρεύομαι έναν κόσμο στον οποίο όλα τα παιδιά θα είχαν δικαίωμα και πρόσβαση στην μουσική εκπαίδευση και όπου η μουσική θα ήταν η κοινή γλώσσα των ανθρώπων!

 

Γκαμπριέλ Κασσαμπιάν (17 ετών, διαγωνισμός κιθάρας)

 

Αρχικά θα ήθελα να ευχαριστήσω πολύ την καθηγήτριά μου κυρία Αγνή Οικονομάκη, που με επέλεξε ανάμεσα σε τόσους μαθητές ώστε να συμμετάσχω στον φετινό Πανελλήνιο Διαγωνισμό Κιθάρας, αλλά και την κυρία Παπαδάκου για την υπέροχη αυτή διοργάνωση. Το είχαμε όλοι πραγματικά ανάγκη γιατί όλοι μας μάθαμε κάτι μέσα απ’ αυτόν. Ήταν μια μοναδική εμπειρία και θέλω να πιστεύω πως όταν φτιάξουν λίγο τα με τον κορωνοϊό, να γίνονται περισσότερες διοργανώσεις τέτοιου είδους.

Ο διαγωνισμός ήταν μια ευκαιρία ώστε να γνωρίσω καινούριους μουσικούς, προσωπικότητες αλλά και να μάθω πολλά πράγματα από αυτούς. Κάτι που κράτησα περισσότερο και με έχει σημαδέψει, είναι η καλύτερη αντίληψη, όσον αφορά στην επαρκή δουλειά που χρειάζεται ένα κομμάτι ώστε να βγει όσο γίνεται καλύτερο, γιατί η καλή δουλειά και γενικότερα ένα καλό παίξιμο κρίνεται πάντα στις λεπτομέρειες, οι οποίες όμως μπορούν για κάποιους λόγους να μην τηρηθούν.

Θεωρώ ότι ένας διαγωνισμός είναι ένα ακόμα μάθημα, με αποτέλεσμα να σε κάνει καλύτερο και ως μουσικό αλλά και ως προς τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεσαι. Γνώρισα αρκετά άτομα και σημαντικούς καθηγητές εκεί. Ελπίζω να συμμετέχουν περισσότερα παιδιά με τον καιρό σε τέτοιες διοργανώσεις, έτσι ώστε να αποκτήσουν κάθε φορά και μια καινούρια εμπειρία μέσα από τον χώρο της μουσικής. Η ασχολία μου με την κλασική μουσική, έχει παίξει καθοριστικό ρόλο τόσο στην καθημερινότητά μου, όσο και στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς μου. Με έχει φέρει σε πολύ στενή επαφή συγκεκριμένα με την κιθάρα, εφόσον ασχολούμαι με αυτήν καθημερινά. 

Η μουσική είναι για εμένα ένας τρόπος έκφρασης και είναι επίσης ένας τρόπος να συστηθώ με τον κόσμο. Ό,τι δεν μπορώ να περιγράψω με λόγια, το εκφράζω μέσω της κιθάρας. Μπορώ να μιλάω αμέτρητες ώρες γι’ αυτήν. Με έχει βοηθήσει αρκετές φορές ψυχολογικά, κυρίως εκείνες τις στιγμές που είχα μια ανησυχία για κάτι ή μια αδιαθεσία. Κάθε φορά που παίζω ένα κομμάτι, εκτός από το γεγονός ότι έρχομαι όλο και πιο κοντά με το όργανο αυτό, αισθάνομαι ό, τι εκφράζω με τον καλύτερο τρόπο την ψυχοσύνθεσή μου, γιατί ένα όργανο δεν είναι απλά ένα υλικό κατασκεύασμα, αλλά ένας ζωντανός οργανισμός, διότι εμείς του δίνουμε ψυχή. Η ενασχόλησή μου με την κλασική μουσική, με οδήγησε επίσης στο να αγαπήσω την σύνθεση και να την σπουδάσω.

Παρ’ όλα αυτά, θεωρώ πως ανεξάρτητα από το κομμάτι που παίζει κάποιος, είτε είναι δικό του είτε ενός άλλου συνθέτη, αν κατά την διάρκεια της εκτέλεσής του δεν δώσει έμφαση στο συναίσθημα, τότε δεν πρόκειται να την μεταδώσει στον κόσμο που τον/την ακούει. Όπως είχε πει σε μια συναυλία του ο αγαπημένος μουκιθαρίστας και δεύτερος δάσκαλος της καρδιάς μου, Estas Tonne: « Θα ήθελα να δω μουσικούς να ανεβαίνουν πάνω στην σκηνή και να αναλαμβάνουν την ευθύνη όχι μιας προετοιμασμένης παράστασης, αλλά της μετάδοσης ενός αληθινού συναισθήματος, χωρίς όμως να ικετεύουν για αναγνώριση ». Εν τέλει, η μουσική είναι, και θα είναι πάντα η ταυτότητά μου.

​